Mavim Blog

Verdwaald in het Archief? De Uitdagingen van DUTO-Compliance

Geschreven door Ben Laarhoven | 24-feb-2025 9:26:21

Je wilt toch dat de overheid transparant en efficiënt is? Dat is de belofte van Duurzaam Toegankelijke Overheidsinformatie (DUTO). DUTO is bedoeld om ervoor te zorgen dat overheidsinformatie vindbaar, toegankelijk, leesbaar, interpreteerbaar, betrouwbaar en toekomstbestendig is. Klinkt goed in theorie, maar voor veel organisaties voelt het behalen van DUTO-compliance als een moeras van bureaucratie en technische complexiteit.

Zie DUTO als een commitment aan archiveren "by design", waarbij ervoor wordt gezorgd dat informatie vanaf het begin goed wordt beheerd. Maar wat gebeurt er als de realiteit van de implementatie botst met het ideaal? Laten we de veelvoorkomende valkuilen onderzoeken en, belangrijker nog, wat er op het spel staat.

Langetermijnvisie vs. Directe druk

Een van de grootste obstakels is de kloof tussen de langetermijnvisie van DUTO en de directe druk waarmee overheidsorganisaties te maken hebben. DUTO vereist een commitment aan duurzame toegankelijkheid in alle aspecten van informatiebeheer, van registratie tot verwijdering. Dit betekent dat de hele levenscyclus van informatie moet worden overwogen en dat de toegankelijkheid ervan moet worden gewaarborgd "zolang als nodig".

Overheidsorganisaties opereren echter vaak onder krappe budgetten en politieke druk, waardoor kortetermijndoelen prioriteit kunnen krijgen boven duurzaamheid op lange termijn. Er moeten strategische beslissingen worden genomen met betrekking tot duurzame toegankelijkheid. Het is gemakkelijk te begrijpen hoe de investeringen vooraf die nodig zijn voor DUTO-compliance kunnen worden gezien als een last in plaats van een voordeel, wat leidt tot een disconnect tussen beleid en praktijk. Zonder een duidelijk begrip van waarom DUTO wordt geïmplementeerd, raken organisaties al snel verdwaald in de details.

Informatiesilo's en systeemcomplexiteit

 DUTO is van toepassing op alle overheidsinformatie, ongeacht vorm, inhoud of locatie. Maar wat gebeurt er als deze informatie is verspreid over verschillende afdelingen, is opgeslagen in incompatibele systemen of is opgesloten in verouderde databases? Het integreren van deze verschillende systemen en het waarborgen van datakwaliteit kan een enorme taak zijn, die zorgvuldige planning en uitvoering vereist.

De definitie van een informatiesysteem binnen het DUTO-kader is breed en omvat niet alleen software en hardware, maar ook de mensen en processen die erbij betrokken zijn. Dit betekent dat DUTO-compliance een holistische aanpak vereist die niet alleen technische problemen aanpakt, maar ook organisatorische en culturele barrières voor het delen van informatie.

Analyseverlamming: focus op KPI's

DUTO biedt een kader voor het beheren van overheidsinformatie, maar het kan ook een schat aan data en eisen genereren. Het DUTO-kader bestaat uit een introductie en het ontwerpstelsel. Het ontwerpstelsel bestaat uit zes modules:

  • Een generiek deel van het ontwerpstelsel.
  • DUTO-proces Registreren
  • DUTO-proces Vernietiging.
  • DUTO-proces Bewaren.
  • DUTO-proces Migreren.
  • DUTO-proces Ter beschikking stellen.

Zonder een duidelijke focus en goed gedefinieerde Key Performance Indicators (KPI's) lopen organisaties het risico om zich te verliezen in de details en er niet in te slagen bruikbare inzichten te verkrijgen die echte verandering stimuleren. Deze "analyseparalyse" kan leiden tot frustratie en uiteindelijk tot het opgeven van het DUTO-project.

De ontbrekende schakel: processen en mensen 

DUTO is geen op zichzelf staande oplossing. Het is het meest effectief wanneer het is geïntegreerd met bestaande bedrijfsprocessen en wordt ondersteund door een gezamenlijke inspanning waarbij de volgende partijen betrokken zijn:

  • Belanghebbenden uit het bedrijfsleven
  • IT-professionals
  • Procesanalisten

Belanghebbenden uit het bedrijfsleven leveren de domeinexpertise, IT-professionals zorgen voor datakwaliteit en systeemintegratie, en procesanalisten interpreteren de resultaten en faciliteren verandering. Een gebrek aan communicatie en samenwerking tussen deze groepen kan zelfs de meest veelbelovende DUTO-initiatieven doen ontsporen.

De kloof overbruggen: van principes naar praktijk

Dus, hoe vermijden we deze valkuilen en ontsluiten we het ware potentieel van DUTO? Hier zijn enkele belangrijke conclusies:

  • Begin met het "Waarom": Definieer duidelijke doelen en drijfveren voor DUTO-compliance voordat je de technische details overweegt.
  • Focus en Prioriteiten Stellen: Probeer niet alles tegelijk te doen. Identificeer belangrijke gebieden en focus je inspanningen op het behalen van tastbare resultaten.
  • Samenwerking is Key: Bevorder communicatie en samenwerking tussen alle belanghebbenden, van beleidsmakers tot IT-medewerkers.
  • Itereren en Verbeteren: DUTO-compliance is geen eenmalig project. Het is een continu proces van analyse, optimalisatie en continue verbetering.

DUTO heeft de kracht om de overheid te transformeren, maar alleen als het wordt gedreven door duidelijke doelen en is geïntegreerd met bestaande processen. Door de veelvoorkomende uitdagingen te begrijpen en proactief stappen te ondernemen om ze aan te pakken, kunnen we de complexiteit van DUTO-compliance navigeren en het ware potentieel van toegankelijke overheidsinformatie ontsluiten. Het gaat niet om de regelgeving; het gaat om een transparantere en efficiëntere overheid voor iedereen.